Omdat er een lange weg te gaan was, hebben we niet overal een stop gemaakt, ook al konden we een kijkje nemen op het beroemde slagveld „het Groene Woud” (Grunwald) waar koning Wladyslaw Jagiello in 1410 een Teutoons (Duits) leger versloeg.

 TORN / 15 – 16 juli

Accommodatie: „Onder de Zwarte Roos”, is een heel charmant en ook heel gunstig gelegen hotel, maar de arco van een nabij gelegen restaurant veroorzaakte via de binnenplaats nogal wat hinderlijk lawaai in de kamers.

Toruń, ligt aan de rivier de Weichel en was echte liefde op het eerste gezicht. De eerste avond in de oude, mooi verlichte stad was een onvergetelijke ervaring.

Stadhuis bij nacht / beeld: Wiesław Gwizdalski

Wat geschiedenis

Toruń begon formeel als een pad naar het Duitse kasteel omdat de Teutoonse Ridders daar hun reis naar Pruisen begonnen. In 1230, bouwden ze er hun eerste kasteel (dat niet meer bestaat!). Ze veranderden de Slavische dorpsnederzetting in een stad. Het kasteel is, door de inwoners van Torn verwoest tijdens de anti-Duitse opstand in 1454. In de 15^de eeuw, tijdens de Pools-Duitse oorlogen speelde de toen heel erg rijke stad een grote rol in de financiële ondersteuning van de Poolse koningen. In 1466 werd het opgenomen in Polen. Het is hier dat Nicolaus Copernicus in 1473  werd geboren.

Geboorteplaats van Nicholas Copernicus / beeld: Pko

Sinds 1557 was Torn een belangrijk centrum van het Poolse protestantisme. De meest glorieuze eeuwen in de geschiedenis van de stad zijn de 16^de en 17^de. Daarna ging het bergafwaarts. Na de tweede Poolse deling (1793), werd het opgenomen in Pruisen en pas na WO I werd het opnieuw Pools. Maar het heeft nooit meer haar oude status herwonnen. Toruń is niet alleen bekend vanwege Copernicus, ook door haar heerlijke peperkoeken.

Het Living Gingerbread Museum / beeld: Szym

De oude stad Torn is een van de meest waardevolle historische stadskernen in Polen. Het werd dan ook op de UNSECO werelderfgoedlijst geplaatst. De 13^de eeuwse stads-uitleg is vrijwel onveranderd bewaard gebleven. Authentiek zijn de vestingmuren rond de stad aan de oevers van de Vistula (Wisła). Prachtig verlicht, vormen ze de mooiste „skyline” van Europa waarvan men, van een speciale uitzichtplaats af aan de andere kant van de Vistula, kan genieten.

Toruń ’s nachts  / beeld: Janusz Leszczyński

Tijdens een rondtocht kan men de ruïnes van het Duitse kasteel

beeld: Mike Peel

en het museum van Nicolaus Copernicus bezoeken. De tentoonstelling bestaat voornamelijk uit facsimiles van documenten en reconstructies van zijn astronomische instrumenten. Er worden vrijwel geen echte memorabilia van de beroemde astronoom getoond, maar wel twee van zijn boeken (die in Amsterdam werden gedrukt!)

beeld: Dawid Galus

Ook kan men een lange wandeling maken over de Oude Markt. Bij goed weer kan men de avonden doorbrengen in het charmante openlucht restaurant Manekin en dan de prachtig verlichte gebouwen en de met de met lichtjes versierde bomen, bewonderen.

Opmerking:

Toruń is niet alleen een stad met geschiedenis, maar ook een plek waar het International Film Festival of the Art of Cinematography Camerimage wordt gehouden – een van ’s werelds belangrijkste festivals gewijd aan de viering van cinematografie en de erkenning van de makers, cinematografen.

Cameraimage 2019 – Jordanki Cultureel en Congrescentrum / beeld: Mateuszgdynia

ROUTE: GNIEZNO – DZIEKANOWICE – POSEN / 17 juli (165 km / 3 uur)

Na het verlaten van de stad Toruń en de route van de Teutoonse kastelen, rijdt men de provincie Wielkopolska (Groot Polen) binnen. Hier ontstond, in de 11^de eeuw de Poolse staat, geregeerd door de Piastdynastie. Een aantal plaatsen dat samenhangt met het begin van de Piast staat zijn: Strzelno, Mogilno, Gniezno, Lednica. Hiervan werden er twee bezocht:

Gniezno

Dit is de eerste Poolse hoofdstad. Hier werden de eerste vijf koningen gekroond. De Slavische stad werd welvarender toen er een kapel werd gebouwd om het lichaam van de missionaris Adalbert te begraven. Hij werd in 997 gedood door de Baltische Pruisen in de buurt van Elblag. De heerser Boleslaus Chrobry (de Dappere) bood voor het lichaam van Adalbert het gewicht in goud. Als wijze heerser besefte hij het belang van deze gebeurtenis. Een martelaar uit Gniezno maakte het immers mogelijk een kerkelijk centrum op te richten hetgeen voor hem noodzakelijk was om de kroon te verwerven. Zo werd hij in 1025 de eerste die gekroond werd. Zijn standbeeld staat in de buurt van de kathedraal. Eerder, in het jaar 1000, was Gniezno de plaats van de ontmoeting van Boleslaus de Dappere en de Duitse keizer Otto III, die zijn toekomstig koningschap steunde.

De basiliek van Gniezno of basiliek van de Hemelvaart van de Heilige Maagd Maria en St. Adalbert / beeld: Ł.W.

De gotische kathedraal dateert uit de 14^de eeuw. Een mooie zilveren sarcofaag met Adalberts stoffelijk overschot is opgesteld bij het hoofdaltaar in de kathedraal. Scènes uit het leven van St. Adalbert zijn in bronzen basreliëfs weergegeven op de deuren van de kathedraal die in de 12^de eeuw gemaakt werden. Dit zijn nu wel de allerdierbaarste relikwieën in Polen.

Sarcofaag met de resten van st. Adalbert / beeld: Diego Delso

Er is ook een museum over de oorsprong van de Poolse Staat in Gniezno. Helaas, zijn de relikwieën uit het Piasttijdperk buiten de kathedraal verloren gegaan toen de de stad in de 19^de eeuw verwoest werd door een grote brand.

Het Wielkopolska Etnografische Park Dziekanowice

Een beetje terzijde van de hoofdweg naar Posen, in het dorp van Dziekanowice, ligt het Wielkopolska Etnografischee Park. Het is de moeite waard om er te stoppen. Dit is één van de interessantste tentoonstellingen van deze soort in Polen.

Typisch Poolse herenhuis, van het einde van de18^de eeuw / beeld: Renata Głuszek

Op een oppervlakte van meer dan 21 hectare verzamelden de oprichters ongeveer 70 mooie voorbeelden van de plattelandsarchitectuur van het historische Wielkopolska (18^de – 19^de eeuw), waaronder boerenhofsteden, schuren, een school, een herberg, een brandweerkazerne, een kerk, een begraafplaats en de reconstructie van een typisch Poolse herenhuis uit de late 18^de eeuw. Alles omgeven door een passend landschap (vijvers, bomen, velden). Bezoekers kunnen in al die huizen het authentieke meubilair en andere gebruiksgoederen bekijken. Uiteraard is er ook een historisch Nederlands interieur, van het zogenaamde „olęderski” (holenderski) type.

beeld: Koefbac

 Herberg en interieur

Verder de moeite waard in Wielkopolska:

• Lednica: Een museum over de Piastdynastie, overblijfselen van het kasteel waarin de eerste Poolse heersers leefden: Mieszko I en zijn zoon, koning Boleslaw de Dappere.
• Kruszwica, Strzelno en Mogilno – Romaanse monumenten uit de periode van de vorming van de Poolse  Staat.
• Biskupin – een goede reconstructie van één van de oude nederzettingen van de Lusatische cultuur, waarschijnlijk gebouwd in 738, en 150 jaar in gebruik geweest. Men kan een wandeling maken door de straten van het dorp en het interieur van de gereconstrueerde hutten bekijken.

Archeologische Festival in Biskupin

POSEN – ŁAGÓW LUBUSKI / 18 Juli (136 km / 2 uur)

Poznan (Posen), de hoofdstad van Groot-Polen, is slechts een korte stap in onze route, waar we in het Novotel Malta overnachtten. Dat is slechts 2,5 km van het stadscentrum. Rustig, met een zwembad, in een mooie buurt.

Wat geschiedenis

De geschiedenis van de stad, gelegen aan de rivier de Warta (die genoemd wordt in het Poolse volkslied), is nauw verbonden met het begin van de Poolse soevereiniteit. Volgens sommige hypothesen, is Polen hier in 996 geboren en in de 13^de eeuw was Posen de zetel van de Piastdynastie van „Groot Polen” (Wielkopolska). Ook woonde daar Przemysław II, de eerste koning die gekroond is tijdens een periode van desintegratie (1295). Daar, in de kathedrale basiliek, liggen de lichamen van de eerste Poolse heersers begraven. In de erop volgende eeuwen werd Poznań belangrijk het belangrijkste economisch centrum. De ontwikke-ling van de stad werd gestopt door de Zweedse invasie in 1655. Na de 2^de Poolse deling in 1793 werd Groot-Polen een deel van Groot-Pruisen. Na de Franse tijd in 1815 werd Posen hoofdstad van het groothertogdom Poznań. In 1918 brak hier de succesvolle Groot Poolse Opstand uit, die beoogde het groothertogdom te herenigen met de Poolse Republiek. Poznań blijft zichzelf!. In de opvatting van de Polen is de streek rond Posen beroemd om de goede economie en…om „enige” zuinigheid van haar inwoners.

In de Oude Stad dronken we koffie en maakten een wandeling rond de Oude Markt, waarna we de omgeving bewonderden. Tussen de andere Poolse steden wordt Poznan gekenmerkt door het opvallend witte stadhuis – echt een parel van architectuur uit de Renaissance met een beroemde klokkentoren.

Stadthuis / beeld: David Castor

De klok staat bekend om de twee kleine witte geiten met horens die om 12:00 uur verschijnen. Volgens een legende moesten ze in 1551 gedood en gekookt worden voor een belangrijk jachtfeest, maar ze ontvluchtten het slachtmes en verschenen op de toren. Geamuseerd besloten de autoriteiten hen in leven te laten.

De beroemde klok met geiten

De oude markt is „gestoffeerd” met zeer kleurrijke huizen, wat voor een unieke sfeer zorgt. Er is zelfs een 2 pk „taxi” service!

Taxi in Poznan

Men kan de barokke kerk van Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand ingaan en ook de St. Maria Magdalena, de zogenaamde Fara, die een schitterend barokinterieur heeft.

Bezienswaardigheden:

 De Oude Brouwerij, door ICSC als het mooiste winkelcentrum ter wereld beschouwd.

• het Koninklijk Kasteel met een fragment van de verdedigingswerken.
• het Kathedraal-eiland, met de oudste kathedraal in Polen – de begraafplaats van de eerste Poolse heersers.

De Gouden Kapel

• De Overblijfselen van het hertogelijk paleis uit de 10^de eeuw.

Met nog ongeveer 136 km te rijden, verlieten we, Posen na zo’n drie uur en gingen meteen naar Łagów Lubuski.

 ŁAGÓW LUBUSKI / 18 – 19 juli

Łagów Lubuski ligt op enkele kilometers van de A2 en niet ver van de grensovergang in Świecko, dus het is een perfecte locatie voor een laatste stop in Polen en voor een goede rust voor de lange weg naar huis. Łagów is klein, het oude stadje is gelegen in het mooie Łagów landschapspark, tussen twee smaragd-groene meren.Men kan daarop „varen” op speciale waterfietsen, zodat men zowel kan wandelen als “fietsen” in dit prachtige gebied.

De stad heeft een  14^de eeuws kasteel van de Hospitaalridders (omgebouwd tot hotel) en twee monumentale poorten uit de 15^de en 16^de eeuw. Ze maken het chauffeurs dus niet gemakkelijk door de stad te navigeren maar hebben wel hun eigen charme. We sliepen in kamers van het „Malta” restaurant, tegenover het kasteel, in een straatje met huizen uit de 18^de en 19^de eeuw.

Het kasteel van de Hospitaalridders

Terugreis – 20 juli

Langs de E2 route verliep de terugreis naar Nederland voorspoedig en snel.

Renata Głuszek

Lees ook: Stettin – Danzig; Malbork – Mazurië foto’s: Vikimedia Commons, Renata Głuszek, Han Tiggelaar,

* Volledige route: Stettin (2-3.07) – Danzig (4-7.07) – Malbork (8-9.07) – Dziwiszewo, Mazurië (10-15.07) – Torn (15-17.07) – Pozen (17.07) – Łagów Lubuski (18-19.07)

Aantal dagen: 19, aankomst 2 juli, vertrek 20 Juli