Poolse Bruiloft

Trouwen is de grootste sociale gebeurtenis in Polen, afhankelijk van de rijkdom – zijn er daarbij een tiental tot meer dan honderd soms zelfs wel zo’n tweehonderd genodigden.

Deze gebeurtenis duurt meestal twee dagen – die tweede dag heet de poprawiny. Deze Poprawiny kan op dezelfde plaats gehouden worden, met dansen (als de financiën dat toelaten) of, in een bescheiden versie, in het huis van de bruid. De vaak zelden geziene gasten eten en drinken wat er overbleef van het feest (de restaurants bezorgen meestal de restanten van het voedsel daar).
.
Poolse bruiloftstradities stammen uit oude rituelen, maar ook Angelsaksische invloeden hebben al een beetje ingeburgerd, evenals nieuwe gebruiken, zoals fotografie voor de bruiloft. De meeste huwelijken worden in de kerk voltrokken (volgens het concordaat van 1993 is de katholieke huwelijks belofte wettelijk gelijk aan die welke bij het Bureau van de Burgerlijke Stand = Pol. Urząd Stanu Cywilnego = USC). De katholieke huwe-lijksdienst is in wezen een gewone mis met wat extra gedoe met microfoons en ringen.
.
Maar er zijn tegenwoordig ook veel burgerlijke bruiloften. Sinds 1 januari 2015 kan het seculiere huwelijk zelfs buiten het Bureau van de Burgerlijke Staat worden voltrokken. Anna en Maciej kozen er voor hun huwelijks belofte in het 19de eeuwse paleis van de graven van Henckel von Donnersmarck in Nakło Śląskie af te leggen..

De huwelijks recepties worden in speciale trouwhuizen gehouden. Vaak zijn dat oude gerestaureerde paleizen of herenhuizen. Traditioneel worden de kosten van dit feest door de ouders van de bruid gedragen, maar de alcohol koopt de bruidegom. Hij koopt ook het bruidsboeket en de trouwringen. In minder draagkrachtige gevallen wordt het feest ook wel betaald met het geld dat het jonge echtpaar als bruidsgeschenk ontvangt, hetgeen nu een populair gebruikt is. De inhoud van de envelop moet overeenkomen met de vergoeding door één persoon en niet minder dan 50 euro bedragen. Het jonge koppel kan in haar uitnodigingen aangeven dat het geld verkiest boven cadeaus.
 
Bruiloften worden meestal op zaterdag en zondag (de poprawiny) gehouden. De meest populaire maanden zijn die welke een “r” bevatten in hun naam dus: marzec (maart), czerwiec (Juni), sierpień (augustus),  wrzesień (september), październik (october) en grudzień (december). Veel mensen denken dat die geluk en voorspoed brengen.
Tradities en gebruiken die hieronder worden beschreven zijn de vaste onderdelen van het huwelijksprogramma, maar ze kunnen wat variëren naargelang de lokale tradities.
.

VAN TEVOREN …

Deze aanpak komt nog steeds voor, maar tegenwoordig gebeurt het vaak dat de jongen een ring geeft op het moment dat hij haar hand vraagt en op een formele afspraak met haar ouders (bloemen voor beide dames zijn verplicht!) verklaren beiden dat ze willen en vragen aan de ouders of daar tegen bezwaren zijn. Vervolgens ontmoeten de ouders van beide zijden elkaar om de details van de bruiloft te bespreken.
.
In de dagen die voorafgaan aan de bruiloft worden beide vrijgezellenfeesten georgani-seerd, voor de bruid door haar vriendinnen, voor de bruidegom door zijn vrienden. De vorm ervan hangt af van de persoonlijke vindingrijkheid van de organisatoren (een fijne avond thuis, een bezoek aan een club, striptease-bar, enz.). In Boven-Silezië geeft de bruid speciale huwelijksgebakjes aan de familie, aan de mensen waar mee ze werkt en aan vrienden. Dit zijn alle drie smaakvolle gebakjes: een papaver cake, een taartje met kruimels en een kaas-taartje.
.In de streken Upper Silesia, Kashubia en Poznań is er een gebruik om glas en porselein tot scherven te verpletteren (borden, kopjes of zelfs … toiletpotten) voor de deur van het bruidshuis aan de vooravond van de bruiloft. De bedoeling is om de jonge vrouw voor te bereiden (door het schoonmaken) om een goede huisvrouw te worden. Terwijl mensen de scherven aan het maken zijn verpletteren krijgen ze lekkernijen, soms wordt dit al een vrij groot feest.

DE BELOFTE

De bruid bereidt zich voor voor op de bruiloft in haar huis (Een traditionele sluier is niet nodig), waarna de bruidegom komt om haar naar de plaats van de gelofte te brengen. Voordat het jonge paar het ouderlijke huis verlaat zegenen de ouders het jonge echtpaar, met een kruisteken op hun voor hoofd.
Magdalena en Andrew
Op weg naar de kerk of de USC – in het gezelschap van de getuigen – moet de auto met een jong stel verschillende hindernissen, de zogenaamde “bramka” (poorten) tegen komen. Het kan bijvoorbeeld een verfraaide stok zijn die door twee personen wordt gehouden (ouderwetse versie), of … een paar gemaskeerde “bandieten” (hedendaagse versie) die de auto dwingen te stoppen om een losgeld te krijgen. Meestal een flesje alcoholische drak, gegeven door de mannelijke getuige. Een “bramka” is er ook bij het vertrekken van de trouwlocatie.
.

In de Poolse traditie komt het jonge paar de kerk (of de USC-hal) in op het moment dat alle gasten al op hun stoelen zitten (met de muziek op de achtergrond). Soms wordt er wel de Angelsaksische vorm toegepast waarin de bruid door haar vader naar het altaar wordt geleid.

Anna en Maciej

Na de huwelijksbelofte, buiten de kerk, gooien gasten of kleine munten naar het jonge paar. De munten moeten zorgvuldig door hen worden verzameld. Dit is een soort taak verdeling want de partner die het meest verzameld zal ook het geld beheren in het huwelijk. Rijst is een symbool voor welvaart. Daarna kunnen gasten die niet naar het bruiloftsfeest zijn uitgenodigd, hun cadeaux geven. De andere deelnemers geven hun cadeaus tijdens de receptie.

HET FEEST

Een bruiloft feest duurt meestal 12 uur, maar in soms eindigt het zelfs pas vroeg in de ochtend. Dit laatste gebeurde vaak in het verleden toen de restaurants niet voor een aantal uren gehuurd werden en de gasten graag dansten.
.

Brood en zout

Voordat het bruidspaar de ontvangstkamer binnenkomt, worden het begroet met brood en zout en 2 glazen vodka. (Het mag ook een glas vodka en een glas water zijn – een andere fortuinvoorspelling. De bruid kiest wat ze wil (als het gevuld is met vodka, zal ze dominant zijn in het huwelijk). De ontvangst met brood en zout behoort eigenlijk door de beide moeders te worden verzorgd, maar ze kunnen worden vervangen door het perso-neel van het gebouw.
.

Brood en zout is een zeer oude Slavische traditie waarmee men de geliefde gasten welkom heette. Bij een bruiloft symboliseren brood en zout welvaart, duurzaamheid en geluk. Dan drinkt het jonge koppel een glas champagne, daarna gooien ze de lege glazen stuk op de vloer – scherven brengen immers geluk! De scherven (en de vloer) moeten door het pasgetrouwd koppel worden opgeruimd.
.

Daarna is het tijd voor de geschenken …

De eerste dans

Ook dit is een soort waarzeggerij – wanneer de dansers geen verkeerde passen maken en hun benen niet in de knoop raken, voorspelt dat tevens een goede samenloop op hun gemeenschappelijk levenspad. Veel paren leren daarom een speciale choreografie op een professioneel niveau. Het resultaat kan zeer opwindend zijn!
.

Na het avondeten wordt een bruidstaart geserveerd. Tegenwoordig is dat meestal een drie-niveau taart (een andere Angelsaksische gewoonte), aangesneden door het jonge koppel. In de oude trouwtraditie werd de taart pas geserveerd na de hele ceremonie (op de “oczepiny”).

Oczepiny

Deze ceremonie vindt plaats om middernacht en betekent afscheid van de staat van het meisje. “Oczepiny” komt voort uit de oude slavische traditie om de bruidsmeisjekrans te vervangen door de kap voor getrouwde vrouwen, co genaamd: “czepiec” (CZEPIec – oCZEPIny

The Peasants, 1973, by the novel by Władysław Reymont

The Peasants, 1973, by the Nobel prized novel by Władysław Reymont

Tijdens deze ceremonie werd het bruidshaar afgeknipt. In de cultuur van de Slaven was een getrouwde vrouw absoluut niet toegestaan haar haar te laten zien omdat het onge-luk zou kunnen veroorzaken! De grote bruids-pet is gemaakt door de bruidegom. De bruid moest de pet drie keer weigeren, omdat die het verlies van haar onafhankelijkheid en haar jeugd vertegenwoordigde. Tijdens dit ritueel werd het oudste Poolse trouwliedje Oj chmielu, chmielu gezongen (chmiel = hop, humulus). Op dit moment wordt de bruidskrans vervangen door een sluier die door de bruidegom wordt afgenomen. Vóór het gebeurt wordt het hoofd bruidsmeisje (meestal de vrouwelijke getuige) en de groomsman probeert hem weg te trekken om de bruid te beschermen tegen het verlies van haar sluier.

Volgens de hedendaagse traditie wordt het bruidsboeket nu naar de bruidsmeisjes of naar alle alleenstaande vrouwen gegooid – degene die het opvangt is degene die het eerste zal trouwen. De bruidegom gooit een boog – de bruidegom of eenzame man die vangt, moet dansen met de dame van het boeket. Na ‘oczepiny’ mag de bruid de trouw-jurk voor een normale jurk wisselen.

Het laatste belangrijke punt van het feest is nu de erkenning van het huwelijk door de ouders van de beide jonge echtgenoten.

Gedurende het trouwfeest is het niet zo dan men alleen maar eet, en drinkt en danst …

maar zij zingen ook het traditionele gezelligheids repertoire (tenminste indien de oudere generatie voldoende vertegenwoordigd is) en deelneemt aan de verschillende spelen.

Sommige koppels spelen een beetje triviaal met elkaar …

De bruid moet karaoke zingen, verder zijn er andere mogelijkheden om de gasten in wat domme wedstrijdjes samen te brengen. Het verplichte punt van het programma is het met alle gasten een “trein” te vormen die door het restaurant loopt op het populaire liedje Jedzie pociąg z daleka (Er komt een trein van verre). Dit stelt elke deelnemer van de bruiloft in staat om, naar keuze, plezier te hebben.

Volgens sommige gewoonten kunnen de gasten aan het einde van het bruiloftsfeest een klein geschenk als afscheid krijgen (als een fles wodka voor mannen, zelfgemaakte jam, snoepjes, enz.).

Renata Głuszek

Er zijn foto’s gemaakt op de bruiloften van Anna en Andrew, die broers en zussen zijn. Foto’s van Anna-huwelijk door Patryk Ludyga.  Alle rechten voorbehouden.

Gepubliceerd: 17 september, 2017 / Bijwerken” 9 kctober, 2020

Sluizen en paleizen voor de bruiloft

6 thoughts on “Poolse Bruiloft”

  1. me and my polish fiancee would love to marry in poland…. but i want a bohemian wedding. is this possible in poland to get the priest/amt to come to location ? thank u

    Antwoorden ↓

    • From February last year, the law allows you to marry outside of the Civil Registry Office. According to canon law, an outdoor wedding is also allowed. One should only get the consent of the archbishop. And here the stairs start. Because what is possible in theory is not possible in practice. Ask the priest of the archbishop in the place where you want to keep wedding.
      Renata

      Antwoorden ↓

  2. I would love to marry in a castle in Poland but it’s hard to find location for it when I don’t speak the language that good.
    Does anyone here can help me with a link to a website or an organization where I can find which castle’s offer to marry at their location?

    Antwoorden ↓

  3. Beetje jammer dat er niet gesproken wordt over een of meerdere oudere tradities.
    Zoals het bedelen/onderhandelen van de man bij de vader van de bruid.
    Het “omkopen” van de broer van de bruid hoort daar ook bij om te laten zien dat de man de vrouw kan onderhouden.
    Dit ging vroeger vaak met een ezeltje of een geit.
    Mvg igora

    Antwoorden ↓

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.