• bietensoep I,
• bietensoep II,
• karper in gelei met groenten,
• karper op zijn joods,
• gebakken karper met zuurkool,
• piroggen met zuurkool/paddestoelenvulling en knapperige kruiden,
• bigos,
• Poolse Kalkoenvulling voor Kerstmis,
• Poolse maanzaadcake I,
• maanzaadtaart II,
• Silezisch maanzaaddessert (makówki),

POOLSE BOSCHT (BIETENSOEP)

Bietensoep I

foto: Wikipedia

http://allrecipes.nl/recept/11741/poolse-borscht.aspx?o_is=LV

 Bietensoep II

Ingredienten

•  0,5 – 0,6 kg bieten,
• 250 gr. Soepgroenten,
• 20-30 gr gedroogde paddestoelen,
• 20 gr boter, citroensap,
• bouillonkruiden, zout, suiker, peper en engelse kruiden (peper e.d.)

Bereiding
Paddestoelen wassen en nat maken met koud water. De gewassen soepgroenten toevoegen en 30-40 minuten koken.Dit zeven en het vocht mengen met de geraspte bieten en de engelse kruiden. Na het koken van de bieten, de soep zeven en zuurder maken met een lepel citroen en op smaak brengen met zout, peper en bouillonkruiden.

Op een kerstavond zijn “uszka” (oortjes) een “must”.

Hiervoor heeft men nodig: een glas bloem, wat zout, 30 gr. gedroogde, gekookte paddestoelen, een grote ui, 1-2 lepels gemalen walnoten, een ei, peterselie, peper en een lepel olie.

Van het bloem, zout en water het deeg maken en laten rusten. De gehakte ui glazig fruiten in de olie. Paddestoelen toevoegen, peterselie en walnoten. Op smaak maken met zout en veel peper. het ei loskloppen en erdoor mengen. (ik maak het dan nog even fijn met de staafmixer. Dan krijgt men een mooie massa, die men goed in het deeg kan “inpakken”).

Het deeg uitrollen en met een glas cirkeltjes eruit halen. Deze voor de helft vullen met het mengsel. Dan dichtklappen en aan de zijkanten dichtmaken. Het worden “oortjes” door ze dan aan de beide zijkanten nog een keer naar het midden te vouwen. Deze kook je dan nog eventjes mee in de bietensoep.

(In Polen wordt er vaak op kerstavond in één zo’n oortje een muntje gedaan. Degene die dat muntje in zijn soep aantreft, zou heel veel geluk ten deel vallen.)

 KARPER

Karper in gelei met groenten.

http://allrecipes.nl/recept/11727/karper-in-gelei-met-groenten.aspx?o_is=LV

Karper op zijn joods

Bereidingswijze
Maak de groenten schoon, was ze en snijd ze grof. Schil de uien, was ze en  snipper ze fijn. Kook dit alles samen met de kruiden in 2 l water gaar.  Snijd ondertussen de schoongemaakte karper in moten van 5 cm. Schep de  groenten uit de bouillon, behalve de uien. Houd 1 l bouillon met uien over.  Leg de gewassen moten vis erin. Laat ze ca. 20 minuten met zout zachtjes  koken. Neem de karper voorzichtig uit de pan en leg de vis op een  visschotel. Doe de garnering erop. Week de gelatine 10 minuten in koud  water. Knijp de blaadjes uit en voeg ze aan de hete visbouillon toe. Laat de  gelatine onder voortdurend roeren oplossen. Breng de aspic op smaak met  suiker en zout. Laat hem afkoelen en giet hem lauw over de karper. Laat het  geheel koud worden en opstijven. Garneer met een paar takjes peterselie.

Gebakken karper met zuurkool

De karper is in Polen een populair gerecht en op talloze manieren bereid.Men eet dit gerecht daar graag op de avond vóór Kerstmis.

Voorbereiding
De filets in behoorlijk grote stukken snijden en licht bestrooien met zout, 30 minuten zo laten staan.
De zuurkool gaat in een pan met een dikke bodem, doe er 2,8 dl water bij, dan aan de koken brengen en op laag vuur gaar laten worden.
De paddestoelen in een andere pan doen, water erbij doen tot ze net onder water zijn. De paddestoelen op laag vuur laten wellen tot ze zacht zijn, dan in plakjes snijden, apart houden en het kookvocht bewaren!

Bereidingswijze
De boter verhitten en de uiensnippers erin bakken tot ze goudbruin zijn, bloem erover strooien en er door roeren.
Als de zuurkool gaar is afgieten en het kookvocht bij de uien doen, in laten dikken en bij de zuurkool dan doen al roerend aan de kook brengen.
Hier de paddestoel-plakjes met het vocht waar ze in geweld zijn, door doen.
De vis licht bestuiven met bloem en de overtollige bloem er af schudden.
De vis bestrijken met de los geklopte eieren of ze er door wentelen.
Door het broodkruim halen en het overtollige kruim er af schudden.
Wat boter en olie samen verhitten in een grote koekepan de visstukjes hierin goudbruin bakken ca. 5 min.per kant Het mengsel van boter en olie moet tot halverwege de vis reiken.
De vis laten uitlekken op keukenpapier en meteen daarna serveren met de zuurkool en paddestoelen ernaast.

Serveertip:
Geef er eventueel wat krielaardappeltjes of puree bij.

PIROGGEN
Piroggen met zuurkool/paddestoelvulling en knapperige kruiden.

BIGOS

Ingrediënten

• 1000 gram zuurkool
• 300 gram witte kool
• 300 gram chinese kool
• 1000 gram speklapjes
• 750 gram schouderkarbonade
• 300 gram spekreepjes
• 2 rookworsten
• 1 handje paddestoelen
• 2 blikjes tomatenpuree
• 3 eetlepels marjolein
• 2 bouillonblokjes
• 3 uien
• maggi
• vegeta
• zout
• peper

Bereidingswijze
Zuurkool afspoelen. 5 glazen water  en het bouillonblokjes samen laten koken in een grote pan. De speklappen en karbonade bakken en daarna in kleine stukjes snijden. De kolen in kleine stukjes snijden en samen met het vlees in een grote pan samenvoegen. Regelmatig blijven roeren. Denk om aanbranden. Uien bakken in het vet van de karbonades en er ook bij voegen. Dit 20 minuten laten sudderen. Tomatenpuree en maggi, peper en zout naar eigen smaak toevoegen. Pas op dat het niet te droog kookt. Anders water toevoegen. Heerlijk samen met stokbrood of een aardappeltje. Eet smakelijk.

Poolse Kalkoenvulling voor Kerstmis

Een speciale “Poolse” kalkoenvulling de hoeveelheden zijn aan te passen aan de grootte van de kalkoen. Voor een gemiddelde kalkoen van 3,5 kg (met beenderen) uitgebeend ca 2,5 kg.

Ingrediënten

• 1,5 kg gemengd gehaktgehakt  kalfs/runds,
• 300 ml room,
• 5 eieren,
• 400 g broodkruim,
• 500 g mengeling van bospaddestoelen,
• 250 g rozijn  en abrikozen,
• peper,
• zout,
• nootmuskaat,
• kaneel,
• gemberpoeder mag stukjes gekonfijte/  gember  of verse fijngehakt,
• pili of sambal,
• brandewijn (Cognac),
• ganzenvet of eendenvet of olie,

Bereiding Poolse Kalkoenvulling voor Kerstmis
* Been de kalkoen voorzichtig uit, vermijd beschadigingen van het vel.
* Week de rozijnen twee uur of langer in de brandewijn.
* Giet de rozijnen door een zeef en vang de rest van de brandewijn op.
* Fruit de schoongemaakte paddestoelen aan in een klein beetje olie.
* Meng het gehakt met de room, de hele eieren en het broodkruim.
* Voeg er de rest van de brandewijn otoe en vermeng met de kruiden en de rozijnen.
* Vul dan de uitgebeende kalkoen in lagen, leg er de bospaddestoelen tussen en de, in
stukjes gesneden, lever.
* Naai de kalkoen met keukentouw dicht en let op dat alles goed gesloten is.
* Bindt de kalkoen op.

Het braden
* Smeer de kalkoen in met half gesmolten ganzenvet en breng haar in de
voorverwarmde oven eerst op 220° en zodra ze aankleurt draai haar enkele keren
(geen sinecure met een groot beest. Wanneer ze aan alle kanten mooi bruin is
geleidelijk de temperatuur verminderen tot 150°-160° (reken 1 uur per kg).
* De kalkoen regelmatig met het braadvocht overgieten. Eventueel aanvullen met water.
* Haal de kalkoen uit de oven en deglaceer de sappen met een beetje water of witte
wijn. Bind de saus met klontjes boter.
* Dien op met appels aangevuld met veen- of aroniabessen en aardappelkroketjes of
aardappelgratin. Als 2e bijgerecht gefruit eekhoorntjesbrood in roomsaus.
* De bereiding vergt heel wat werk en mooi uitbenen is niet iets voor amateurs.

MAANZAADDESSERT

Poolse maanzaadcake I.

http://allrecipes.nl/recept/12237/poolse-maanzaadcake–makowiec-.aspx?o_is=LV

Maanzaadtaart II

Ingrediënten voor het deeg:

•  325 g bloem
•  125 g poedersuiker
•  zout
•  200 g koude boter + boter om in te vetten
•  40 g amandelschaafsel

Ingrediënten voor de vulling:

•  230 g maanzaad
•  100 g blanke hazelnoten
•  170 g zachte boter
•  50 g poedersuiker
•  1 zakje vanillesuiker
•  7 eidooiers
•  6 eiwitten
•  130 g fijne kristalsuiker

Beschrijving:
Meng in een kom 300 g bloem, 100 g poedersuiker en een snufje zout door elkaar. Voeg de boter in stukjes toe en wrijf met koele hand tot een kruimige massa. Houd ? van het deeg apart. Kneed de rest snel tot een soepel deeg, verpak het in vershoudfolie en laat het ca. 30 minuten rusten in de koelkast. Meng de rest van de bloem en suiker met het amandelschaafsel door het achtergehouden deeg, zodat een kruimelig deeg ontstaat. bewaar tot gebruik in de koelkast. Overgiet het maanzaad met kokend water water. laat het uitlekken en maal het fijn in de keukenmachine. hak de hazelnoten fijn. Verwarm de oven voor op 180?C (heteluchtoven 160?C). Vet de taartvorm in. Rol het deeg uit tot een ronde lap van ca. 3 mm dik en bekleed de vorm ermee.

Klop de boter met de poedersuiker en vanillesuiker romig en luchtig. voeg de eidooiers één voor één toe. Klop de eiwitten in een andere kom stijf met de kristalsuiker. Meng het maanzaad met de hazelnoten. Meng het maanzaadmengsel en de botermassa voorzichtig door de stijfgeslagen eiwitten en schep de massa op de taartbodem. Verdeel het kruimeldeeg over de taart en bak hem in ca. 45 minuten goudbruin en gaar. Laat de taart afkoelen op een taartrooster en bestrooi hem met poedersuiker.

Silezisch maanzaaddessert (makówki)