Dit kleine stadje aan de Weissel (Vistula) beviel ons zo goed, dat we de geplande route veranderden om hier een dag langer te kunnen blijven.
Route: Warschau – Kazimierz Dolny, ongeveer 146 km
Verblijf: van 9 tot 12 juli 2012
Accommodatie: Hotel Vincent, met als motto is: „De kunst van ontspanning”.
Eén van de mooiste hotels die we tot nu toe troffen. Het staat in de Krakauer Straat, nabij de markt. Het hotel biedt een aantal mooie, stijlvolle themakamers aan. De onze waren: „Toulouse Lautrec” en „Chocolate de Paris”.
Hotel Vincent
Wat meer is, toen we aan een tafel onder het luifeldoek zaten, bood de serveerster ons aan de lunch daar te serveren. Niets kon ons op dat moment gelukkiger maken want de warmte was nog niet over (het was extreem heet!). Het enige dat ons bevreesd maakte, was de omvang van de „schenkel- botten” (Pools: golonka), ze waren erg lekker, maar heel groot en moeilijk om helemaal opgegeten te worden. Zelfs met hulp van het uitstekende lokale bier Kazimierskie lukte het niet ze weg te spoelen! Ook het ontbijt stelde niet teleur. We konden een keuze maken uit een drietal paletten. Het aanbod aan kaas (jong, oud en belegen: een poëzie van smaak!) was een hoogstandje van lokale producenten.
Zeer aan te bevelen waren – naast het eten natuurlijk – de verschillende plaatselijke drankjes (zoete alcohol drank op fruit), die we bij de gastvrije ontvangst, aan het einde van de dag, proefden. Het restaurant biedt ook een ruime keuze aan wijnen van heel goede kwaliteit geleverd door de acteur Marek Kondrat, een wijnexpert en de eigenaar van het restaurant „verbod” in Warschau. De verzorging, de culturele sfeer, de gastvrijheid (veel comfortabele stoelen buiten) en alle andere eigenschappen (zoals gereserveerde bewaakte parkeerplaats) van dit goede hotel maakten dat we besloten er wat langer te blijven.
Over Kazimierz Dolny
Het heet „Dolny” (beneden) om het te onderscheiden van de wijk Kazimier in Krakau (zie: Betoverend Krakau). Deze kleine nederzetting kreeg in de loop van de 13de en de 14de eeuw stadsrechten. De naam is afkomstig van koning Kazimierz Sprawiedliwy (de Rechtvaardige), maar wordt wellicht meer geassocieerd met de amoureuze Koning Kazimierz Wielki (de Grote), die niet alleen de stadsrechten verleende, maar ook een nabijgelegen kasteel gebruikte om zijn legendarische Joodse minnares Esterka te ontmoeten. De stad, gelegen op een belangrijke handelsroute, bloeide in de 16de en de 17de eeuw, maar raakte in verval na de Zweedse „zondvloed” (1655) en herkreeg nimmer haar oude glorie.
Renaissance huizen van de gebroeders Przybył aan de Markt
Aan het eind van de 17de eeuw begonnen er zich wat Joodse, Griekse en Armeense kooplieden te vestigen. Het bijzondere karakter heeft de stad echter van die Joden gekregen. Hun voormalige aanwezigheid, is nog steeds te herkennen aan de talrijke herdenkingsmonumenten – de synagoge, de slachtplaats en de joodse begraafplaats. Om de Joden te herdenken is er elke zomer een Joods Cultuur Festival (één van de dragers ervan is „ons” Vincent hotel).
Ondanks het verlies aan economische belang is de stad aan de rivier de Weissel niet verstoken van enig historisch belang. Het is nu uitgegroeid tot de favoriete bestemming van kunstenaars en mensen met een culturele belangstelling. (Veel inwoners van Warschau brengen hier graag het weekeinde door) Het culturele karakter van het stadje Kazimierz Dolny is vrijwel overal zichtbaar. Niet alleen in de vorm van culturele gebeurtenissen (voeg er het Zomer Film Festival aan toe), maar ook in de vorm van de talloze galeries, het heel grote aanbod aan schilderijen, tekeningen, keramiek en andere kunstvoorwerpen.
Tijdens de eerste en de tweede dag hebben we wat ontspannen en door de stad gewandeld. Tijdens het wandelen bewonderden we prachtige, sierlijke Renaissance huizen, de mooiste daaronder zijn de huizen van de gebroeders Przybył aan de Markt. Hun kenmerken zijn de zolders en de reliëfs. Nog een mooie zolder (grootste in Polen) siert het huis Celejowski in de Senatorska Straat, gemaakt van witte kalksteen. (Het is moeilijk te geloven dat dit prachtige huis ooit als leerlooierij gebruikt werd!). Verder zijn er Kazimierz mooie renaissance graanpakhuizen, iets aan de rand van de stad gelegen.
Celejowski huis
Veel van deze huizen werden pas aan het begin van de 20ste eeuw gebouwd, maar Kazimierz is dan ook een zeldzaam voorbeeld van een stad in Polen, waar de nieuwe architectuur bij de oude past. Het is zelfs moeilijk de oude gebouwen van de nieuwe te onderscheiden.
Een goed voorbeeld is het voormalige badhuis, gebouwd in 1921. Een ander is het Kifner huis met een hoog houten dak (met houten dakpannen) gebouwd in de vroege 20ste eeuw. Daarbij staat een monument ter herinnering aan de beroemde hond Hultaj (volgende foto). Of misschien een andere hond? In ieder geval is het ieders plicht het bronzen dier te aaien! Een karakteristiek object op de Grote Markt is verder de stadspomp uit 1915. Zoals we hebben gemerkt, een favoriete plek voor bruids-reportages. Vlakbij de grote Markt ligt de kleine markt. Voor de Tweede Wereldoorlog was die het centrum van de joodse wijk en tijdens die oorlog van het plaatselijke ghetto. Vandaag de dag is het enige dat van de joden (3.000 van hen werden door de Duitsers gedood) over is een houten voormalige slagerij uit het midden van de 19de eeuw en de stenen synagoge uit de tweede helft van de 18de eeuw. In de verkoopruimten van die slagerij (in het Pools – Jatki) zijn nu paar kleine boetiekjes en een restaurant.
De synagoge – zonder de inrichting die ging verloren – biedt nu plaats aan een foto-expositie die het (voorbije) leven van de joden toont en een hostel.
Er zijn natuurlijk ook enkele katholieke kerken in Kazimierz Dolny, maar we besloten om alleen de heiligdommen van het „klooster” van de gereformeerde vaderen, gelegen op de voormalige „Windheuvel”, te bezoeken. In heidense tijden was het een plaats van aanbidding, waar een zwarte haan werd geofferd. In de 16de en de 17de eeuw werden er een kleine kerk en bijgebouwen opgetrokken door de orde van de hervormers (naar het „klooster” leidt een trap met 65 eiken treden).
Kerkelijke gebouwen opgetrokken door de de hervormers.
De geschiedenis van deze plek omvat een aantal dramatische gebeurtenissen. Zo werden wegens het ondersteunen van de Poolse opstandelingen in 1831 en 1863, de „gereformeerde vaderen” door de Russen verdreven en het klooster veranderd in een militair hospitaal. Tijdens de Tweede Wereldoorlog huisvestte het de Gestapo en een gevangenis. Het is nu moeilijk om in dit rustige en heerlijk groene heiligdom zich zo’n grimmige verleden voor te stellen.
Terugkomend op die haan … Hij is het officiëuze symbool van Kazimierz Dolny, echter niemand weet waarom. Maar toch, eigenlijk is iedere bezoeker van deze stad verplicht om de haan van de Sarzynski bakkerij (tevens een gezellig restaurant) te proeven. Het is gemakkelijk om deze plek te vinden want een groot symbool van de beroemde bakkerij staat bij de ingang. Die haan wordt ook in de winkel op het Marktplein verkocht.
Dit zijn de dingen die wij dwalende door de stad zagen, maar er zijn veel meer toeristische bezienswaardigheden. Wie wil, kan bijvoorbeeld de heuvel beklimmen naar de ruïnes van het kasteel uit de 14de eeuw, maar om eerlijk te zijn – ze zijn niet zo interessant. Het enige is dat ze verband staat met de legendarische romance van Koning Kazimierz Wielki met de Joodse Esther.
Men kan ook de mysterieuze Kruisberg beklimmen met de drie kruisen waarvan de oorsprong onbekend is. In het verleden was het een oude heidense begraafplaats. Het is zeker de moeite van een bezoek waard vanwege het prachtige uitzicht dat men er heeft. Het is ook de moeite waard om de antieke houten woningen uit de vroege 20ste eeuw te zien.
Op de rivier de Vistula (Weissel)
De laatste dag hebben we besteed aan wandelingen langs de Vistula. Lui walsen de golven hier, de rivier zorgt voor een mooi, zij het enigszins slaperig landschap. Ondanks de hitte in de ochtend wandelden we langs de boulevard (gebouwd in de jaren ’70 van de 20ste eeuw) over de dijk. De koningin van de Poolse rivieren kan ook zeer gevaarlijk zijn! Een aantal schepen op dat moment afgemeerd aan de oever, vormden een deel van het historische karakter.
In de middag hebben we, ondanks dreigende wolken, een boottocht naar Janowiec gemaakt. Daar zijn ook de ruïnes van het eens zo glorieuze kasteel. We zagen die echter alleen op afstand. Het kasteel werd zwaar beschadigd tijdens de Zweedse invasie in 1655 (de zogenaamde Zweedse Zondvloed) maar is, in de late 17de eeuw, herbouwd door de Nederlandse architect Tylman van Gameren – lees het verhaal van de Architect uit Utrecht.
Opmerking:
Men kan Janowiec ook bereiken via een veerboot met de naam … de Gelderland. Die naam komt van de Nederlandse provincie die samen- werkt met Kazimierz Dolny. Door die financiele „Gelderse” hulp en kennis bij de bouw van deze boot (hij is „geboren” in 1995 op de Plock River Shipyard). Met die naam drukt de Poolse stad haar erkentelijkheid uit. Foto: veerboot Gelderland / VSV83
Terwijl we terugkeerden naar Kazimierz werd de hemel somber en vol wervelende wolken. Het zag er prachtig uit in de weerspiegelingen van de traag stromende river.
In de “tearoom”
Hoewel er in Kazimierz Dolny veel cafés en restaurants zijn, sloten we elke dag af met een bezoek aan het heel lieflijke, charmante theehuis „U Dziwisza” (= bij Dziwisz), dat vlak bij „ons” hotel lag. Men vindt er onder de vele tientallen soorten thee die er geserveerd worden zeker een naar smaak. Het gezellige interieur, dat gevuld is met snuisterijen uit de tijd van grootmoeders en met discreet licht klassieke muziek, moedigt aan tot overpeinzen en het ter plaatse lezen van één der vele boeken of albums (de meeste in het Pools!).
Men kan ook in de gemoedelijke tuin zitten. Een magische zomeravond, de geuren van verse thee en de huisgemaakte cake zorgen immers altijd voor fijne dagafsluiting.
Rondom Kazimierz
De stad zelf en de directe omgeving hebben een onuitputtelijke de lijst van toeristische attracties. Wie houdt van wandelen in de natuur, vindt aantrekkelijke plekken in de er bij gelegen ravijnen die zeer karakteristiek zijn voor het lokale landschap.
Men kan er komen met de auto of met de bus, die je ook meeneemt naar veel andere interessante of gewoon mooie plekjes in het Kazimierz Landschapspark.
Een laatste blik op de stad … en we vertrokken uit Kazimierz Dolny op 12 juli, ’s morgens. We moesten 264 km afleggen naar het zuiden, naar Spa Szczawnica in de Pieniny Bergen. We gaan daar heel nieuwe ervaringen op doen en er de echte Poolse Hooglanders ontmoeten!
Kazimierz Dolny: Zomerfeest.
Het lied “Kazimierz Dolny” uitgevoerd door de zingende dichter Marek Grechuta.
Renata Głuszek
Zie ook: Onstpannen bij de Vistula
Foto: Renata Głuszek, Wikimedia Commons, VSV83
Gepubliceerd: 1 september 2012
De gehele route: Rzepin (2-3 juli) – Warsaw (4-9 juli) – Kazimierz Dolny (9-12 juli) – Szczawnica (12-18 juli) – Kraków (18-19 juli) – Tarnowskie Góry (19-22 juli) – Paczków (22-23 juli) – Jelenia Góra (23-26 juli)