Beste Gast,

de deadline voor de vergoedingen voor de werking van de websites Polen voor Nederlanders en Holland zonder geheimen (domein, hosting) nadert. Voor mij is dit op dit moment zo’n enorme financiële last dat ik me afvraag of ik het wel kan blijven dragen. Als je dit (of andere) artikel leuk vond, als je vindt dat de websites nog steeds zouden moeten bestaan, wil je ze dan misschien steunen met een bescheiden donatie? Betalingen kunnen worden gedaan op de rekening:

PKO Bank Polski S.A. 82 1020 2313 0000 3102 0095 8181 – website

SWIFT BPKOPLPW / IBAN PL

Bij voorbaat hartelijk dank – Renata Głuszek

Er wordt vaak gezegd dat de Poolse vrouwen de mooiste ter wereld zijn. Daarover kan men best van mening verschillen, maar het is zeker dat ze veel zorg aan hun uiterlijk besteden. Dus als ze niet van een grote schoonheid zijn, zullen ze dat zorgvuldig verbergen met make-up en modieuze kleding. Maar hoe zit het met hun binnenkant?

Het karakter van de Poolse vrouwen is negatief (van feministisch oogpunt uit) beïnvloed door de wat ongemakkelijke Poolse geschiedenis, met name in de 19^de eeuw. Verloren onafhankelijkheid, een aantal opstanden, de onderdrukking en de verbanning van de mannelijke patriotten naar het verre en koude Siberië (door de Russen), heeft geleid tot een abnormale situatie. Toen waren het gezin, en het zorgen voor – en de opvoeding van – de kinderen uiteraard de verantwoordelijkheid van de vrouw.

Atrur Grottger “Vaarwel”, 1866

Als gevolg van dat langdurige patroon is het ideaal van de „Poolse moeder” ontstaan: de Hoedster van familie en haard, die uiteraard verantwoordelijk is voor de opvoeding van de kinderen. Voor dit nobele doel moest ze haar persoonlijk geluk en ambitie opofferen. Soms – en dit dus ook nog vandaag – zelfs ook haar gezondheid of zelfs het leven verliezen. Dat gebeurt in het geval van een pathologische zwangerschap – als het nodig is om te kiezen tussen de vrouw en het ongeboren kind, is voor velen de keuze duidelijk: het leven is voor het kind. Dit is de reden waarom de kwestie van abortus in Polen is nog steeds niet is opgelost en wellicht nooit zal worden opgelost in het voordeel van de vrouwen. Deze kwestie speelt nog steeds.

(De volgende alinea’s over de protesten zijn vertaald door Google)

Elke poging om de bestaande (sinds 90. van de vorige eeuw) compromisregels aan te scherpen lokt gewelddadige protesten van vrouwen uit. In september 2016, tijdens de eerste termijn van de regering van Wet en Rechtvaardigheid (PiS), leidde een poging om een ​​zeer restrictieve anti-abortuswet aan te nemen, die abortus volledig verbood, tot het zogenaamde ‘zwarte protest’ – demonstraties in veel steden van vrouwen gekleed in het zwart. De zwarte paraplu werd het symbool van de opstand.

„Zwart protest” in Racibórz, 3 oktober 2016 / afbeelding: Paweł Okulowski, nowiny.pl

Nog meer gewelddadige protesten vonden plaats in oktober en november 2020, omdat het Constitutionele Tribunaal (door sommige advocaten niet als legaal beschouwd), geïnspireerd door de PiS-leider Jarosław Kaczyński, een uitspraak deed die abortus verbood wegens ernstige schade aan de foetus. Dit resulteerde in een nieuwe, dit keer een meerdaagse campagne van de All-Poland Women’s Strike (OSK), en daarin – een massale uitgang naar de straten van jonge vrouwen en mannen, die elke dag protesteerden in steden in heel Polen, inclusief die traditioneel stemmen voor PiS. De woede van de demonstranten nam de vorm aan van een generatieprotest, niet alleen tegen de aanscherping van de abortuswet, maar ook tegen de regering, J. Kaczyński en de Poolse kerk. Er zijn slogans gebruikt als “ga verdomme eruit” en “fuck PiS” (in het Poolse zeer vulgaire woord: jebać) en OSK-leiders hebben aangekondigd dat het hun doel is om zelfs de regering omver te werpen.

Beeld: Jakub Hałun

Dit patroon, van het offeren door de vrouw, blijft hangen tot op de dag van vandaag, zorgvuldig onderhouden door de katholieke kerk („in het belang van het gezin mag de vrouw een ongelukkig huwelijk niet beëindigen”). Hoewel de Duitsers die beroemde 3 x K formule (Kinder, Kirche, Küche = kerk, keuken, kinderen) hebben uitgevonden, past die ook nu nog volkomen in de Poolse mentaliteit.  Zelfs in huidige 21^ste  eeuw is het de belangrijkste regel  voor de gemiddelde Poolse dame in haar gezin (waaraan ze  heel veel geeft en dus niet snel zelfstandig is). Volgens een studie (uitgevoerd door: Millward Brown, SMG/KRC) is voor hen de hiërarchie van waarden  vaak alsvolgt:
1. de familie, 2. gezondheid, 3. het moederschap, 4. de veiligheid, dan komt pas 5. een goede relatie.
Een succesvolle relatie is met name vooral heel belangrijk voor vrouwen omdat de meesten van hen denken dat het een hoge menselijke plicht is om het geld in te brengen voor het onderhoud. Dus zijn de kenmerken voor het meest welkome mannetje: mantelzorg, de verantwoordelijkheid, toewijding en de vindingrijkheid.
(Let op: ze zoeken dus bepaald niet naar intellectuelen!)

Voor 25% van de respondenten is het belangrijk om in vrede te leven en ook in god te geloven. Een dergelijk uiterst conservatief imago van de Poolse vrouwen dat naar voren komt uit verschillende onderzoeken is zeer aantrekkelijk voor mannen die op zoek zijn naar warme, toegewijde en volgzame partners, die tolerant zijn voor de mannelijke zwakheden en niet naar „ruimer” denkenden uitkijken. In deze sfeer geven de Poolse vrouwen een eeuwenoude opvatting door: die van een passieve houding ten aanzien van huiselijk geweld. Want hen werd verteld dat „als je man van je houdt, slaat hij je”. Hetzelfde geldt voor de tolerantie voor het drinken „een echte man moet soms dronken worden”. Dus zwaar belast met de rollen van moeder, vrouw, minnares, dienstmeid, docente, conciërge, kokkin, kindermeisje (eerst van haar eigen kinderen en vervolgens van de kleinkinderen), enz., doorstaat ze nederig in haar ongemakkelijk lot, zoekt ze naar troost niet in een gevecht, maar in het gebed. Helaas lijkt het erop dat deze trieste erfenis van het Poolse sociale conservatisme nog niet is overwonnen.

De kracht van de traditie en de hoge acceptatie van de mannelijke dominantie is ookzichtbaar op het gebied van de liefde, althans voor de oudere generaties. De meeste vrouwen zijn van mening dat het initiatief in het bed aan de man toehoort, dat hij het huwelijksaanzoek doet. De in de, ogen van een buitenlander, heel aantrekkelijke typische vaardigheden van de Poolse dames omvatten de kunst goed te kunnen koken, maar die worden afgedwongen door de behoefte van de typisch Poolse familie. De meesten van hen zijn nooit in staat om uit eten te gaan in een restaurant. Maar veel vrouwen vinden het ook echt leuk om te koken, te bakken en het keukenwerk te doen. Om een goede internationale vergelijking  te maken de „typisch” Poolse vrouw staat veel dichter bij een „moeder” als Sophia Loren dan bij een „femme fatale” als Brigitte Bardot.

Het antwoord op de vraag of de Poolse dame aantrekkelijk is hangt dus af van wat men in een vrouw zoekt. De wat behoudenden die vrede en huis waarderen en ook belang hechten aan het uiterlijk van een dame, zullen zeker tevreden zijn.

Poolse vrouwen zijn echter niet alleen geïnteresseerd in cosmetica en haar familie. Zij waren het die in de huidige, zeer moeilijke tijd voor Polen openlijk „STOP” zeiden tegen het fascisme, dat nu aan aanhang wint. Toen op 11 november 2017 (Onafhankelijkheidsdag), die uiterst nationalistische „Onafhankelijkheids Mars” door de straten van Warschau marcheerde, terwijl de deelnemers hun racistische en fascistische slogans riepen, stonden er acht activistes van de organisatie Burgers voor de Republiek Polen in de weg met het span-doek „Fascisme STOP”. Ook waren het vrouwen die op 29 januari het verzoek aan de minister van Binnenlandse Zaken richtten om daadkrachtig op te treden tegen verdere verspreiding van het fascisme en nationalisme in Polen. Zo’n houding vereist vandaag de dag heel veel moed, door de bedreiging met klappen (tijdens de marsen), arrestaties danwel rechtszaken die het met zich meebrengt. De Poolse vrouw ondergaat een heel zware „test”.

Afb. Obywatele RP

POOLSE VROUW 2020

(Het volgende is vertaald door Google)

Het beeld van de Poolse vrouwen zoals hiervoor geschetst verschilt uiteraard bij opeenvolgende generaties. De jongste is nog steeds religieus (traditie!), maar ze leven in onwettige relaties met partners en steeds waarderen ze de persoonlijke vrijheid of de ontsnapping uit saaie familieplichten. 

Toen op 23 oktober 2020 en de daaropvolgende dagen jonge vrouwen – en evenveel mannen – in menigten de straat op gingen om te protesteren tegen het oordeel van het Constitutionele Tribunaal over de toelaatbaarheid van abortus, was de meerderheid van de Poolse samenleving niet alleen verrast door de omvang van het protest, maar ook door de taal die vrouwen gebruiken. De meest voorkomende waren “ga verdomme eruit” en “neuk” – tot wanhoop van oude Polen, voor wie een vrouw delicaat en subtiel zou moeten zijn. Met het blote oog kan worden gezien dat het traditionele (en hoe wenselijke!) Beeld van een beleefde en gehoorzame Poolse vrouw, geleid door de leringen van de kerk, is een verleden aan het worden.

Ga verdomme eruit!

De intensiteit van de protesten die Polen in de herfst van 2020 overspoelde, is een symbool van de grote transformatie van de Poolse vrouwen, die waarschijnlijk het beste tot uiting komt in de slogan: “Ik denk, ik voel, ik beslis”.

“De meisjes in staking zijn dochters van vrouwen die – beter opgeleid, beter betaald en beter omgaan met de realiteit – ’s avonds naar huis zouden terugkeren en’ s nachts karbonades zouden koken, waarvoor niemand hen zelfs maar bedankte. Zonder klagen, omdat ze ervan overtuigd waren dat dit gelijkheid was, wat een fictie was (en nog steeds is). De eerste stap naar emancipatie is kijken wanneer er iets mis is. Voor hun moeders, modern en werkend, was het de norm om een ​​ondergewaardeerde schoonmaker en kok te zijn, berispt en geïnstrueerd. Jonge vrouwen realiseerden zich dat ze in een oogwenk op dezelfde plek zouden kunnen zijn, en dat willen ze niet ”- zegt Aleksandra Derra, filoloog en filoloog van de Universiteit van Nicolaus Kopernik in Toruń.

Beeld: Jakub Hałun

Helaas zit er ook een val in zo’n geëmancipeerde houding, omdat de jonge generatie Poolse vrouwen nog steeds wordt geconfronteerd met het conservatisme van mannen, die het moeilijk vinden om het gezinsmodel van partnerschap (lees: Poolse heren) te implementeren. Vandaar het probleem van het vinden van een partner. Maar is de massale mannelijke steun voor hun protest geen goed teken voor de toekomst? De tijd zal het laten zien.

Renata Głuszek

Dit artikel maakt gebruik van gegevens uit een enquête van de „Gazeta Wyborcza”: „Polka 2007″ (februari 2007) en uit „gazeta.pl”: „What Women Want”, april 2011, “Kim są nasze „córki”? Pokolenie, które stanęło do walki z władzą i Kościołem” – polityka.pl oktober 2020

Lees ook: Poolse Dames 2 & Poolse dames begrijpen,
                  De Poolse heren

Foto: Wikipedia, Jakub Hałun, Renata Głuszek, Paweł Okulowski, Obywatele RP

Gepubliceerd: mei 2013; update: 5 oktober 2016 / januari 29 2018 / oktober 2020