Każdemu Polakowi taniec narodowy kojarzy się przede wszystkim z polonezem. Pięknie tańczony przez tancerzy ubranych w kostium historyczny, świadczy o dumnej przeszłości tego narodu.
Wszystkie polskie tańce narodowe – polonez, mazur, oberek, krakowiak, kujawiak – są tańcami ludowymi, które przyjęły się na terenie całej Polski.
POLONEZ
Najbardziej reprezentacyjnym tańcem jest polonez, którego nazwa wywodzi się z języka francuskiego [Polonaise – polski]. W formie ludowej nazywano go chodzonym. Stopniowo polonez stał się popularnym tańcem dworskim, tradycyjnie rozpoczynającym bale.
Pan Tadeusz, muzyka Wojciech Kilar
Polonez jest tańcem o dostojnym charakterze, o pełnych gracji ruchach tancerzy i posuwistych krokach. Dwa pierwsze kroki to wysunięcie nogi do przodu, przy kroku trzecim należy łagodnie zgiąć kolano i opaść nieco w dół. W czasie tańca wykonywane są różne figury (para za parą, pochód czwórkami, pochód ósemkami, most, wężowa, ślimak, labirynt), dlatego pochód tancerzy powinien prowadzić wodzirej.
polonez w wykonaniu PZLPiT Mazowsze
Polonez jest tańcem obowiązkowo rozpoczynającym szkolne bale studniówkowe.
MAZUR
Drugi taniec dworski o pochodzeniu ludowym. Wywodzi się z Mazowsza. Jego podstawowe cechy to szybkie tempo, akcentowane podskoki, metrum 3/4, dużo rytmów punktowanych, hołubce oraz zamaszyste obroty, z tego względu jest to jeden z najtrudniejszych tańców polskich. W okresie swojej świetności był chętnie tańczony przez szlachtę i młodych oficerów Wojska Polskiego. Największą rolę odegrał w czasie rozbiorów, kiedy stał się – obok poloneza – symbolem polskości. Rozpowszechnił się w Europie dzięki oficerom legionów polskich walczących u boku Napoleona.
mazur – wyk. PZLPiT Mazowsze
KRAKOWIAK
Żywy, polski taniec ludowy z okolic Krakowa, pochodzący z XVI w. Tańczony jest w metrum 2/4, w charakterystycznym rytmie synkopowanym. Od tancerzy wymaga skoczności, zgrabności i wdzięku. Początkowo krakowiaka tańczono wyłącznie na wsiach, z czasem jednak taniec ten dotarł na salony i stał się modny w całej Polsce.
zespół ludowy „Wiwaty” z Pobiedzisk / Krakowiak, wyk. PZLPiT „Śląsk”
OBEREK
Najszybszy z tańców narodowych, zwany też obertasem. Nazwa nawiązuje do obrotu, ponieważ oberek polega zasadniczo na szybkich obrotach par, które tańczą w miejscu lub wirują na parkiecie. Jego cechy to szybkość, metrum 3/8, akcenty podobne jak w mazurze. Pod koniec XIX wieku oberek stracił wiejski charakter i stał się tańcem także wyższych klas społecznych.
oberek lubelski, wyk. tancerze ludowi / oberek łowicki, wyk. „Śląsk”
KUJAWIAK
Nazwa tego tańca nawiązuje do regionu, z którego się wywodzi – Kujaw (północna Polska). Jest tańcem wolnym, w metrum ¾. Zasadnicze kroki taneczne oparte są na obrotach i łagodnym chodzie, niekiedy z mocniejszymi przytupami. Kujawiaka tańczy się zawsze po linii koła. Kujawiak wywodzi się z tańca weselnego, więc zachował w swoich figurach, tematach i układach pierwiastek tańca miłosnego i zalotny charakter. Tańczy się go do nastrojowej i lirycznej melodii.
– zespół Komorno / – prywatna wersja weselna
Oprac. Renata Głuszek
ilustracje: Zofia Stryjeńska