Stół wigilijny

W tradycyjnej polskiej kuchni świątecznej wciąż obecne są echa dawnych wierzeń słowiańskich.

Co ciekawe, pogańscy Słowianie obchodzili 24 grudnia święto zmarłych i spożywana tego dnia wieczerza była skromną stypą zaduszną. W dawnych wiekach podawano tylko potrawy postne, a ich liczba musiała być nieparzysta (5 lub 7 u chłopów, 9 u szlachty, u arystokracji 11 lub 13), co miało znaczenie magiczne.

Potrawy musiały pochodzić z pola (kasza, zboże), sadu (owoce), ogrodu (jarzyny), lasu (grzyby, orzechy, miód) i wody (ryby), co miało zapewnić urodzaj w każdym z tych miejsc. Pozostałością po dawnych stypach był zwyczaj podawania blinów, fasoli, grochu, bobu, kaszy, jabłek i orzechów. Jadłospis zależał od zamożności danej rodziny i regionu. Na bogatych dworach podawano np. 12 samych ryb. Także i obecnie bardzo widoczne są odmienności regionalne, ale kilka potraw, pochodzących z tradycyjnej kuchni ludowej, można uznać za typowe dla polskiej Wigilii. Są to:

opłatek – cienki wafel z motywem bożonarodzeniowym, którym zebrani przy stole dzielą się z każdym, składając mu życzenia. Opłatkiem gospodarze dzielą się także ze zwierzętami. Jest to obyczaj nieznany poza Polską.

wieczerza

barszcz czerwony

zupa grzybowa

smażony karp

(Ryba ta nawet doczekała się specjalnej kolędy, co roku wymyślanej na nowo przez zespół „Przyjaciele karpia” z Programu 3 Polskiego Radia) – Przyjaciele karpia 2015

kapusta z grochem (na zdjęciu poniżej) lub grzybami